23 Nisan 2010 Cuma

Ölünün sandığı bahane, maksat rom

Robert Louis Stevenson'ın Define Adası romanında bir denizci şarkısı geçer:

Fifteen man on a dead man's chest
...Yo-ho-ho, and a bottle of rum!
Drink and the devil had done for the rest--
...Yo-ho-ho, and a bottle of rum!"

On beş tayfa tünemiş bir ölünün sandığına
Hey anam hey
Diktin mi romu kafaya olursun zilzurna
Hey anam hey


Önceleri "rumbillion" adı verilen, 1660'lardan sonra kısaca "rom" denmeye başlanan bu içki, Amerikan kolonilerinin köle ticaretinde de azımsanmayacak bir rol üstlenmiştir. Afrika'dan getirilen köleler Batı Hint Adaları'nda şekerkamışı melasıyla değiştirilir, alınan melas New England'da roma dönüştürülerek Afrika'dan yeni köle alımında kullanılırmış.

Besinlerle alınan C vitamininin yetersizliği yüzünden ortaya çıkan beslenme bozukluğu, iskorbüt, 15. yüzyılın sonlarına doğru uzun yolculuklara çıkan denizcilerde görülen ölüm ve güçsüzlüklerin başlıca nedeniydi. Gerek donanmadaki denizciler, gerek korsanlar, iskorbüte yakalanmamak için "grog" denen bir içki içerelrdi. Şekerli su, limon suyu ve romun karışımından oluşan bu ünlü denizci içkisi, tayfalara günlük tayın olarak verilirdi. İçilebilir su bitmek bilmeyen yolculuklarda kolaylıkla ve kısa zamanda kirlenebildiği için de, gemilere sudan çok şarap ve roma alınırdı nerdeyse...

(Celal Üster'in Yeryüzü Kitaplığı köşesinde, Bacardi kitabı tanıtımından alınmıştır.)

Hiç yorum yok: